GÜNEY AZERBAYCAN İRAN DEĞİL
Mesut Haray, İran siyaseti ve güvenlik stratejileri üzerine Güney Azerbaycan odaklı uzman araştırmacı, gazeteci İran siyaseti ve güvenlik stratejileri üzerine Güney Azerbaycan odaklı uzman araştırmacı, gazeteci.
İran üzerine yapılan analizlerin büyük bir kısmı, ne yazık ki hâlâ Batı’nın—özellikle ABD ve Avrupa’nın—çıkar merkezli bilgi sistemlerine dayanmakta. Oysa bu sistemlerin ürettiği bilgiler, çoğu zaman İran’ın sos yo-politik gerçeklerini değil, stratejik manipülasyonları yansıtır. Türkiye’deki medya ve akademik çevrelerde bu sahte algılara yaslanan çok sayıda “uzman” türemiş durumda. Gerçek bilgi yerine, röyavari öngörülerle şekillenen analizler kamuoyuna sunuluyor.
Oysa İran gibi çok katmanlı, karmaşık ve tarihsel olarak derinlikli bir devlet yapısını anlamak; yüzeysel bilgiyle, çeviri raporlarla veya ideolojik reflekslerle mümkün değildir. Afrika’nın en uzak ülkeleri hakkında bile detaylı yorumlara ulaşmak mümkünken, sınır komşumuz olan İran hakkında hâlâ bilgi eksikliği ve bilgi kirliliği had safhada. Bu, yalnızca medya açısından değil, aynı zamanda karar vericiler için de ciddi bir stratejik boşluğa işaret etmektedir.
İran’ı gerçekten anlamak isteyen herkesin, yalnızca Tahran, Kerman ya da İsfahan’a değil, Tebriz, Erdebil, Zengan, Hemedan ve Urmu gibi Türkçe konuşan, Türk kimlik bilinci yüksek toplumların yaşadığı Güney Azerbaycan coğrafyasına da bakması gerekir. Çünkü İran’ı anlamanın yolu, bu çok uluslu yapının içindeki dinamikleri görmeden geçmez.
Güney Azerbaycan’da yaşayan milyonlarca Türk’ün tarihsel hafızasını, sosyolojik direncini, kültürel kodlarını ve siyasal reflekslerini okumadan yapılan her analiz, eksik olmaya mahkûmdur. Ancak Türkiye’deki uzman çevrelerin büyük bir kısmı ya bu gerçekliği bilmemekte ya da bilinçli bir şekilde görmezden gelmektedir. Bu da İran analizlerini temelsiz, vizyonsuz ve dışa bağımlı hâle getirmektedir.
Artık İran’ı Batı’nın karartılmış projeksiyonlarından değil, kendi iç sesinden ve iç renklerinden okuyabilen bir medya ve uzmanlık refleksine ihtiyaç var. Ve bu ses, Güney Azerbaycan’ın sesidir. Bu sesi duymayan ya da duymazdan gelen her analiz, Türkiye’ye değil, yalnızca algıya hizmet eder.
#GüneyAzerbaycanİranDeğil
